Περί Θεού

Αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι τι πιστεύεις, αλλά μόνο γιατί το πιστεύεις. Ποια είναι η βάση της πίστης; Είναι ο φόβος του αγνώστου, η αβεβαιότητα της ζωής, η έλλειψη ασφάλειας σ’ αυτό τον αέναα μεταβαλλόμενο κόσμο, η ανασφάλεια των σχέσεων. Εάν ψυχολογικά δε φοβόσουν καθόλου, αν δεν είχες κανένα φόβο, τότε δε θα είχες θεούς, δε θα είχες σύμβολα να λατρεύεις, ούτε προσωπικότητες να θαυμάζεις και τότε θα ήσουνα ψυχολογικά ελεύθερος.

Η πίστη διαιρεί τους ανθρώπους, τους κάνει σκληρούς, τους κάνει να μισούν ο ένας τον άλλο και καλλιεργεί τον πόλεμο. Οι πολιτικές, θρησκευτικές, εθνικές και τα διάφορα άλλα είδη πεποιθήσεων, διαιρούν τους ανθρώπους και δημιουργούν σύγχυση και ανταγωνισμό. Υπάρχει η ινδουιστική, η χριστιανική, η μουσουλμανική πίστη και αμέτρητες άλλες αιρετικές και εθνικές πεποιθήσεις, πολιτικές ιδεολογίες, όλες σε πόλεμο μεταξύ τους, προσπαθώντας να προσηλυτίσουν η μια την άλλη. Ο προσηλυτισμός είναι μια αλλαγή από τη μία πίστη στην άλλη, από το ένα δόγμα στο άλλο. Αυτό που προσφέρεται είναι ένα, υποτίθεται, καλύτερο κλουβί. Είναι δυνατό να ζήσεις χωρίς πίστεις; Όχι να αλλάξεις πίστη, όχι να αντικαταστήσεις τη μια πίστη με μια άλλη, αλλά να είσαι εντελώς ελεύθερος από κάθε πίστη. Μια πίστη ενεργεί σαν χρωματιστά γυαλιά μέσα από τα οποία κοιτάζεις τον εαυτό σου.

Όλα όσα ονομάζονται θρησκεία, συμπεριλαμβάνοντας πίστεις, πεποιθήσεις, ελπίδες, φόβους και την επιθυμία της ασφάλειας σ’ αυτό ή στον άλλο κόσμο κλπ, είναι αποτέλεσμα της σκέψης. Οι ονομαζόμενοι θρησκευόμενοι, ή ευσεβείς άνθρωποι ανά τους αιώνες, σε μοναστήρι, ή στην έρημο, σε μια σπηλιά, μετά από τυραννία του μυαλού και του σώματος τους για να «σωθούν», εξαναγκάζουν τη σκέψη τους να συμμορφώνεται σ’ ένα καθορισμένο πρότυπο. Αλλά ένα βασανισμένο μυαλό, ένα διαλυμένο μυαλό που έχει αρνηθεί τον έξω κόσμο και έχει γίνει ηλίθιο από την πειθαρχία και την υπακοή, όσο και αν ψάχνει, θα ανακαλύπτει μόνο αυτά που έχει διαμορφώσει στο μυαλό του. Είναι εκπληκτικό το ότι, αν και οι περισσότεροι είναι αντίθετοι στην πολιτική τυραννία και τη δικτατορία, δέχονται μέσα τους την εξουσία κάποιου άλλου, που παραμορφώνει το πνεύμα τους και τον τρόπο ζωής τους.

Τα θρησκευτικά βιβλία περιγράφουν πολύ προσεχτικά τι να κάνεις, ποιος είναι ο σκοπός σου, πώς να πετύχεις το σκοπό σου και τι είναι ο Θεός. Τα μαθαίνεις αυτά απ’ έξω και τα ακολουθείς. Επειδή ορισμένοι δάσκαλοι, ιερείς και λεγόμενοι σωτήρες είπαν ότι υπάρχει Θεός και τον περιέγραψαν, ο νους μπορεί να φανταστεί το Θεό σύμφωνα μ’ αυτούς τους όρους. Η πίστη σου στο Θεό σου προσφέρει την εμπειρία αυτού που ονομάζεις Θεό. Όταν ζητάς κάτι, λαμβάνεις αυτό που εσύ ο ίδιος προβάλλεις. Ο νους έχει την ικανότητα να δημιουργεί την εικόνα που εκείνος θέλει. Ο νους μπορεί να φανταστεί το Θεό με μια γενειάδα, ή με ένα μάτι κλπ. Αλλά είναι αυτό η πραγματικότητα; Δεν είναι η προβολή των δικών σου εμπειριών και γνώσεων; Μπορεί να έχεις θαυμάσιες εμπειρίες, του Χριστού, του Βούδα, ή όποιου άλλου πιστεύεις. Ο κομμουνιστής αν έχει οράματα θα δει το τέλειο κράτος!

Όσο πιο δυνατά πιστεύεις, τόσο πιο δυνατά θα είναι τα οράματα και οι προβολές των επιθυμιών και ορμών σου. Όμως βρίσκεσαι σε πλάνη, γιατί τα οράματα και οι οπτασίες είναι δικές σου προβολές και επομένως δεν έχουν καμία αξία. Ο Θεός δεν είναι ένα πράγμα του νου, δεν γεννιέται δια της αυτοπροβολής. Δυστυχώς οι περισσότεροι αναζητητές πιάνονται στο δίχτυ της δικής τους σκέψης κι επιθυμίας, ακόμα και μερικοί από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές της αλήθειας. Έχοντας τη δύναμη να θεραπεύουν και το χάρισμα του λόγου, γίνονται αιχμάλωτοι των ικανοτήτων και των εμπειριών τους.

Η αλήθεια δε βρίσκεται σε κανένα ναό, σε κανένα τζαμί, σε καμιά εκκλησία, που είναι ίσως σύμβολα, αλλά τα σύμβολα δεν είναι η πραγματικότητα. Λατρεύοντας ένα σύμβολο χάνεις το πραγματικό, την αλήθεια, αλλά δυστυχώς στο σύμβολο έχει δοθεί μεγαλύτερη σημασία από την αλήθεια. Η αλήθεια είναι ένας τόπος που δεν υπάρχει μονοπάτι για να πας, αλλά μπορεί να έλθει εκείνη, όταν υπάρχει απόλυτη ελευθερία από τη διαμόρφωση. Λέγεται, ότι όλα τα μονοπάτια οδηγούν στην αλήθεια, το μονοπάτι του χριστιανού, του μουσουλμάνου του ινδουιστή. Δεν υπάρχει δρόμος για την αλήθεια, άλλος από την ίδια την αλήθεια. Η αλήθεια δεν έχει μονοπάτι κι αυτή είναι η ομορφιά της αλήθειας. Για να βρεις την αλήθεια πρέπει να είσαι ελεύθερος από κάθε είδους προπαγάνδα, που σημαίνει να ατενίζεις τα πάντα ανεξάρτητα από γνώμες.

Υπάρχει η θεωρία ότι ο Θεός κατεβαίνει στον άνθρωπο και τον βοηθά να ωριμάσει, να εξελιχθεί και να ζήσει ανώτερα. Αυτή είναι μια παλιά παράδοση των χωρών της ανατολής και της δύσης. Η πίστη σε τέτοιες θεωρίες φέρνει μεγάλη παρηγοριά, γιατί υπάρχει κάποιος που φροντίζει εσένα και τον κόσμο και δίδει ένα είδος ελπίδας σε μια ουτοπία στο μέλλον. Το Υπέρτατο δεν έχει καμιά σχέση με τη δικιά σου, η οποιουδήποτε άλλου πίστη, γνώμη, ή συμπέρασμα. Πως είναι δυνατό το Απροσμέτρητο, το Άρρητο να ασχολείται με τις στενοχώριες, την αθλιότητα και τη σύγχυση που εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε; Ζητάμε προστασία από Θεούς που εμείς οι ίδιοι δημιουργήσαμε!

Ο νους που πιστεύει ότι υπάρχει Θεός, ή ότι δεν υπάρχει, είναι εξίσου ένας οριοθετημένος, προκατειλημμένος νους. Η αλήθεια, ο Θεός είναι ένα βίωμα που δε βασίζεται σε καμία πίστη, σε κανένα δόγμα και σε καμία προηγούμενη πείρα. Οι ιεροτελεστίες, οι επαναλήψεις ψαλμών, φράσεων κλπ, αποκοιμίζουν το νου και αποκτώνται ορισμένες εμπειρίες, αλλά αυτές έχουν προβληθεί από τον εαυτό και είναι ψευδαίσθηση. Αυτό που απαντά όταν προσεύχεσαι είναι το υποσυνείδητο.

Η μεγάλη δύναμη δεν έρχεται μέσα από την προσευχή, την πίστη, την ψευδαίσθηση. Έρχεται μέσα από τη διαύγεια, μέσα από το νου που μπορεί να δει ξεκάθαρα. Αν είσαι πλήρως ελεύθερος από κάθε προσκόλληση, αυτό σου δίνει τη δύναμη της αγάπης κι αυτή μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα απ’ όλες τις προσευχές. Όταν υπάρχει αγάπη, που είναι η ίδια η αιωνιότης, τότε δεν υπάρχει αναζήτηση για το Θεό, γιατί αγάπη είναι ο Θεός.
Επιλογή από τη διδασκαλία του Κρισναμούρτι