Εξουσία – Βία – Πόλεμος

Η εξωτερική κοινωνική δομή είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής ψυχολογικής δομής των ανθρώπινων σχέσεων. Δημιουργούμε την κοινωνία και η κοινωνία μας διαμορφώνει. Ο άνθρωπος έχει δεχτεί τη σύγκρουση σαν ένα κομμάτι της καθημερινής ύπαρξης του, γιατί έχει δεχτεί τον ανταγωνισμό, τη ζήλεια, την πλεονεξία, τη απληστία και την επιθετικότητα σαν φυσικό τρόπο ζωής.

Η συμμόρφωση και η μίμηση είναι ενδείξεις βίας. Η επιβολή και η αποδοχή της αυθεντίας είναι ενδείξεις βίας. Η φιλοδοξία και ο ανταγωνισμός είναι μια έκφραση αυτής της επιθετικότητας και σκληρότητας και η σύγκριση γεννά φθόνο με την εχθρότητα και το μίσος. Όταν συμμορφώνεσαι σ’ ένα υπόδειγμα θρησκευτικό, ψυχολογικό, δεν είσαι ποτέ ελεύθερος, γιατί πάντοτε λειτουργείς μέσα στα όρια του προτύπου. Ο άνθρωπος εκπαιδεύεται να ζει μέσα σ’ αυτό το πεδίο σύγκρουσης, εξαιτίας αυτών των υποδειγμάτων, των ιδανικών, των ιδεολογιών, των πίστεων κλπ.

Οι πλούσιοι ζουν σε μια ιδιάζουσα ατμόσφαιρα εντελώς δική τους. Δεν κατέχουν τον πλούτο, αλλά κατέχονται απ’ αυτόν, που είναι χειρότερο και από το θάνατο. Η φιλανθρωπία τους είναι αλαζονεία. Όσο πιο μεγάλη είναι η εξωτερική επίδειξη, τόσο πιο μεγάλη είναι η εσωτερική φτώχεια. Για να συγκεντρώσουν πλούτο πρέπει να κάνουν κακό, να είναι σκληροί, πρέπει να υπάρχει ασπλαχνία, πονηρός υπολογισμός, ατιμία, αναζήτηση δύναμης, εγωκεντρική δράση, που απλά καλύπτεται από εύηχες λέξεις όπως ευθύνη, καθήκον, απόδοση, δικαιώματα. Ο επιτυχημένος άνθρωπος είναι σκληρός, κλεισμένος στον εαυτό του, είναι φορτωμένος με την ίδια του τη σπουδαιότητα, με τις ευθύνες του, τις επιτεύξεις του και τις αναμνήσεις του. Η επιθυμία για επιτυχία είναι επιθυμία για κυριαρχία. Ο νοήμων άνθρωπος, επειδή είναι ευχαριστημένος με τα λίγα, είναι ελεύθερος από τα πολλά αποκτήματα. Είμαστε πάντα φιλοξενούμενοι σ’ αυτή τη γη και πρέπει να έχομε τη λιτότητα, που έχει ένας φιλοξενούμενος. Η λιτότητα είναι κάτι πολύ βαθύτερο από το να έχομε μόνο λίγα πράγματα δικά μας.

Ο νεότερος πολιτισμός στηρίζεται πάνω στη βία, επομένως ερωτοτροπεί με το θάνατο. Εφόσον λατρεύομε τη δύναμη, η βία θα αποτελεί τον τρόπο της ζωής μας. Οι αιτίες πολέμου είναι η επιθυμία για απόκτηση δύναμης, θέσης, γοήτρου, χρημάτων, η αρρώστια του εθνικισμού, η λατρεία της οργανωμένης θρησκείας και δόγματος. Ο πόλεμος είναι μια οργανωμένη μαζική δολοφονία και αποτελεί μια θεαματική αιματηρή προβολή της καθημερινής μας ζωής. Είναι πιο θεαματικός, πιο αιματηρός και πιο καταστρεπτικός, γιατί είναι το ομαδικό αποτέλεσμα της ατομικής μας δράσης. Είμαστε υπεύθυνοι ο καθένας μας για κάθε πόλεμο, λόγω της δικιάς μας επιθετικότητας, του εθνικισμού μας, του εγωισμού μας, των θεών μας, των προκαταλήψεων μας, των ιδανικών μας, όλων όσων μας κάνουν να είμαστε διχασμένοι. Μια Αμερικανίδα, που έχασε τον ένα της γιό στον πόλεμο, ρωτά τι μπορεί να κάνει για να σώσει τον άλλο της γιό. Προφανώς θα έπρεπε να πάψει να είναι «Αμερικανίδα», να είναι άπληστη, να συσσωρεύει πλούτη, να αναζητά δύναμη, και να γίνει απλή ηθικά, όχι μόνο στο ντύσιμο, στα εξωτερικά πράγματα, αλλά και στη σκέψη, στα αισθήματα της και στις σχέσεις της. Ήταν πολύ βαρύ γι’ αυτήν να αλλάξει και να τα τηρήσει αυτά, έτσι ήταν υπεύθυνη για την καταστροφή του γιου της.

Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, δεν θα είναι εθνικιστές, γιατί η λατρεία του κράτους φέρνει πόλεμο, που σκοτώνει ή ακρωτηριάζει τα παιδιά τους. Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, θα καταλάβουν ποια είναι η ορθή σχέση τους με την ιδιοκτησία, γιατί το κτητικό ένστικτο έχει δώσει στην ιδιοκτησία μια τεράστια και ψεύτικη σημασία, η οποία καταστρέφει τον κόσμο. Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, δεν θα ανήκουν σε καμία οργανωμένη θρησκεία, γιατί το δόγμα και η πίστη διαιρούν τους ανθρώπους σε αλληλοσυγκρουόμενες ομάδες. Αν οι γονείς αγαπούν τα παιδιά τους, θα απομακρύνουν το φθόνο και την πάλη και θα βαλθούν να αλλάξουν ριζικά τη διάρθρωση της σημερινής κοινωνίας.

Μπορεί να υπάρξει ειρήνη στη ματαιοδοξία, την αλαζονεία, την κακογουστιά των στολών με τα παράσημα στο στήθος και τη ματαιοδοξία των παράξενων ρούχων των παπάδων; Μπορούμε να προκαλέσουμε στην ίδια την ουσία της ύπαρξης μας μια ολική επανάσταση, μια ψυχολογική μεταλλαγή, χωρίς καμία εξωτερική επίδραση, χωρίς πειθώ, χωρίς κάποιο φόβο τιμωρίας έτσι ώστε να πάψομε να είμαστε βάρβαροι, βίαιοι, ανταγωνιστικοί, αγχώδεις, φοβισμένοι, άπληστοι, φθονεροί και όλες τις άλλες εκδηλώσεις της φύσης μας με τις οποίες έχομε κτίσει τη σάπια κοινωνία στην οποία ζούμε; Οι συνθήκες είναι δυνατό να ελεγχθούν από εμάς, γιατί εμείς δημιουργούμε αυτές τις συνθήκες. Η κοινωνία είναι το προϊόν των σχέσεων μας.

Όταν δεν βρισκόμαστε σε σύγκρουση μέσα μας, δε βρισκόμαστε σε σύγκρουση ούτε εξωτερικά. Εσύ κι εγώ είμαστε υπεύθυνοι για τον πόλεμο και μπορούμε να τον σταματήσομε αν μεταμορφώσουμε τους εαυτούς μας, που είναι η αιτία πολέμου. Δεν μπορείς να κάνεις τίποτα για τους άλλους, αν δεν κάνεις πρώτα κάτι για τον εαυτό σου. Δεν υπάρχει εμείς κι αυτοί, υπάρχει μόνο εμείς. Χωρίς τη μεταμόρφωση του εαυτού μας θα υπάρχουν αναγκαστικά εθνικοί, φυλετικοί και ιδεολογικοί ανταγωνισμοί, ο πολλαπλασιασμός των στρατιωτών, ο χαιρετισμός των σημαιών και όλες οι βαναυσότητες, που βοηθούν στη δημιουργία της οργανωμένης σφαγής.

Ζω ειρηνικά σημαίνει ότι δεν δημιουργώ ανταγωνισμό. Η ειρήνη έρχεται μόνο όταν ο καθένας έχει την ειρήνη μέσα του.
Επιλογή από τη διδασκαλία του Κρισναμούρτι.